سارا ڪائنات
وزيراعظم محمد شهباز شريف گڏيل عرب امارتن جي صدر شيخ محمد بن زيد النهيان جي دعوت تي 12 کان 13 جنوري تائين گڏيل عرب امارات (يو اي اي) جو دورو ڪندو. وزارت عظميٰ جو عهدو سنڀالڻ کانپوءِ وزيراعظم محمد شهباز شريف جو گڏيل عرب امارتن جو هي ٽيون دورو هوندو. وزيراعظم سان گڏ ڪابينا جي اهم ميمبرن سميت اعليٰ سطحي وفد به گڏ هوندو. UAE جي باني شيخ زيد بن سلطان النهيان جي قيادت کان سواءِ ممڪن نه هجن ها. هن عظيم ليڊر کي پاڪستان سان تمام گهڻو پيار هو. هن پاڪستان ۾ ڪيترن ئي سماجي ۽ اقتصادي منصوبن ۾ ذاتي دلچسپي ورتي ۽ پاڪستاني مزدورن کي UAE ۾ ڪم ڪرڻ جا موقعا فراهم ڪيا. شهباز شريف جي وزيراعظم چونڊجڻ کانپوءِ پاڪستان ۽ يو اي اي جا لاڳاپا وڌيڪ مضبوط ٿيا آهن.وزيراعظم جي دوري سان ٻطرفن لاڳاپن کي وڌيڪ سگهه ملي آهي، اسان جا واپاري ۽ اقتصادي لاڳاپا پڻ مضبوط ٿيا آهن .8 بلين ڊالر کان وڌيڪ جي گڏيل واپار سان، UAE ۽ اتر آفريڪا جي علائقي ۾ پاڪستان جو سڀ کان وڏو واپاري پارٽنر آهي. اهو پاڪستان ۾ سڀ کان وڏو پرڏيهي سيڙپڪار آهي. پاڪ چين اقتصادي راهداري جي مسلسل ترقي ۽ گوادر بندرگاهه جي آپريشنل ٿيڻ سان پاڪستان کي افغانستان ۽ ان کان اڳتي ايشيا سان ڳنڍڻ لاءِ تيار آهي. اسان جي خطن جي وچ ۾ بهتر رابطا اسان جي عوام لاءِ تمام گهڻو فائديمند ثابت ٿيندا، وزيراعظم محمد شهباز شريف جي دوري دوران وزيراعظم يو اي اي جي وزيراعظم ۽ نائب صدر ۽ دبئي جي حڪمران شيخ محمد بن راشد المڪتوم سان به ملاقاتون ڪندو. دوري دوران وزيراعظم اماراتي واپارين ۽ سيڙپڪارن سان ملاقاتون ڪندو جنهن ۾ ٻطرفي واپار ۽ سيڙپڪاري کي وڌائڻ جي طريقن تي خيالن جي ڏي وٺ ڪئي ويندي. گذريل پنجن ڏهاڪن کان گڏيل عرب امارتن جي ڪاميابين سان گڏ ٻئي ڀائر ملڪ ترقي، خوشحالي ۽ معاشي ترقي ۾ پنهنجو ڪردار ادا ڪري رهيا آهن. پاڪستان ۽ يو اي اي گڏيل عقيدي ۽ روايتن، گڏيل تاريخ ۽ ورثي تي ٻڌل ويجهن ۽ ڀائراڻن لاڳاپن ۾ جڙيل آهن. ياد رهي ته پاڪستان ۽ متحده عرب امارات مضبوط، مضبوط ۽ مذهبي قدرن تي ٻڌل لاڳاپا آهن. پاڪستان ۽ گڏيل عرب امارتن وچ ۾ گڏيل قدرن تي ٻڌل گهرا، مضبوط ۽ مذهبي لاڳاپا آهن. دوري دوران وزيراعظم گڏيل عرب امارات جي صدر شيخ محمد بن زيد النهيان سان ملاقات ڪندو جنهن ۾ ٻنهي برادر ملڪن وچ ۾ اقتصادي، واپاري ۽ سيڙپڪاري لاڳاپن کي هٿي وٺرائڻ ۽ يو اي اي ۾ پاڪستاني افرادي قوت لاءِ موقعا پيدا ڪرڻ تي خاص ڌيان ڏنو ويندو. ٻئي اڳواڻ گڏيل دلچسپي جي مختلف علائقائي ۽ عالمي معاملن تي پڻ خيالن جي ڏي وٺ ڪندا. ياد رهي ته ميان شهباز شريف جڏهن کان اتحادي حڪومت جي وزيراعظم جو عهدو سنڀاليو آهي. هن ملڪ جي معيشت جي بحاليءَ لاءِ ڏينهن رات هڪ ڪري ڇڏيو آهي. نون مهينن کان هن دوست ملڪن ۽ ٻين ادارن سان گڏجي پاڪستان جي معاشي صورتحال کي بهتر بڻائڻ لاءِ پنهنجو اثر رسوخ استعمال ڪرڻ شروع ڪيو آهي. جنهن جو واضح مثال تازو جنيوا ڪانفرنس آهي. جنهن ۾ ٻوڏ متاثرن جي امداد لاءِ توقع کان وڌيڪ فنڊن جو واعدو ڪيو ويو آهي. ان کان علاوه آءِ ايم ايف جي نمائندن سان به مثبت ڳالهه ٻولهه ٿي آهي ۽ هاڻي پاڪستان جي قرضي ٿيڻ جو خطرو ختم ٿي ويو آهي. تنهن هوندي به وڌيڪ سخت فيصلا ڪرڻا پوندا، پاڪستان اسٽاڪ ايڪسچينج ۾ به بهتري آئي آهي. ان حوالي سان پرڏيهي آفيس جي ترجمان جو چوڻ آهي ته وزيراعظم شهباز شريف يو اي اي جي سربراهه جي دعوت تي دورو ڪري رهيو آهي. ترجمان جو چوڻ آهي ته وزيراعظم سان گڏ ڪابينا جي اهم ميمبرن سميت وفد به هوندو. هي دورو ملڪ جي معاشي صورتحال جي حوالي سان اهم نوعيت جو آهي. نون مهينن کان هن دوست ملڪن ۽ ٻين ادارن سان گڏجي پاڪستان جي معاشي صورتحال کي بهتر بڻائڻ لاءِ پنهنجو اثر رسوخ استعمال ڪرڻ شروع ڪيو آهي.جنهن جو واضح مثال تازو جنيوا ڪانفرنس آهي. جنهن ۾ ٻوڏ متاثرن جي امداد لاءِ توقع کان وڌيڪ فنڊن جو واعدو ڪيو ويو آهي. ان کان علاوه آءِ ايم ايف جي نمائندن سان به مثبت ڳالهه ٻولهه ٿي آهي ۽ هاڻي پاڪستان جي قرضي ٿيڻ جو خطرو ختم ٿي ويو آهي. تنهن هوندي به وڌيڪ سخت فيصلا ڪرڻا پوندا، پاڪستان اسٽاڪ ايڪسچينج ۾ به بهتري آئي آهي. ان حوالي سان پرڏيهي آفيس جي ترجمان جو چوڻ آهي ته وزيراعظم شهباز شريف يو اي اي جي سربراهه جي دعوت تي دورو ڪري رهيو آهي . ترجمان جو چوڻ آهي ته وزيراعظم سان گڏ ڪابينا جي اهم ميمبرن سميت وفد به هوندو. هي دورو ملڪ جي معاشي صورتحال جي حوالي سان اهم نوعيت جو آهي. دوري دوران وزيراعظم گڏيل عرب امارات جي صدر شيخ محمد بن زيد النهيان سان ملاقات ڪندو. متحده عرب امارات جي قيادت سان ملاقاتن ۾ ٻطرفن لاڳاپن ۽ واپاري معاملن تي خيالن جي ڏي وٺ ڪئي ويندي. ملاقات ۾ پاڪستان ۾ سيڙپڪاري جي معاهدن تي به ڳالهه ٻولهه ڪئي ويندي. واضح رهي ته انهن ڏينهن ۾ پاڪ فوج جو سربراهه جنرل عاصم منير به سرڪاري دوري تي گڏيل عرب امارات ۾ آهي، جتي يو اي اي جي صدر شيخ محمد بن زيد النهيان جنرل عاصم منير جو گرمجوشي سان استقبال ڪيو. ملاقات ۾ شيخ محمد بن زيد النهيان جنرل عاصم منير کي پاڪ فوج جو سربراهه بڻجڻ تي مبارڪباد ڏني ۽ سندس نئين ذميوارين لاءِ نيڪ خواهشن جو اظهار ڪيو. پاڪستان ۽ يو اي اي وچ ۾ دفاعي ۽ فوجي سهڪار تي خيالن جي ڏي وٺ ڪئي وئي. ان حوالي سان پنهنجي ٽوئيٽر تي وزيراعظم شهباز شريف چيو ته ٻوڏ متاثرن جو ڪيس پيش ڪنداسين ۽ متاثرن جي امداد ۽ بحالي لاءِ حڪومتي قدمن تي به روشني وجهنداسين. موجوده معاشي صورتحال سبب سموريون صنعتون متاثر ٿي رهيون آهن، لڳ ڀڳ 30 کان 40 سيڪڙو صنعتون بند ٿي چڪيون آهن. وزيراعظم شهباز شريف جي گڏيل عرب امارتن جي دوري دوران 2 ارب ڊالرن جي قرض جي واپسي لاءِ وڌيڪ مهلت طلب ڪرڻ جو امڪان آهي. پاڪستان ۽ يو اي اي پي ٽي سي ايل جي ملڪيتن کي ڪمرشلائيز ڪرڻ جي تجويز تي غور ڪري رهيا آهن
. جڏهن ته بقايا تي هڪ ڊگهو تڪرار متحده عرب امارات کي عوامي طور تي درج ڪيل سرڪاري ادارن جي شيئرز جي وڪرو کي روڪي سگهي ٿو. دوري ۾ قاسم انٽرنيشنل ڪنٽينر ٽرمينل جي حوالي ڪرڻ جي تجويز تي به غور ڪيو ويندو، جنهن جي ملڪ جي مختلف طبقن طرفان مخالفت ڪئي پئي وڃي. وفاقي حڪومت ادارن جي حوالي ڪرڻ بدران 2 ارب ڊالرن جا قرض ادا ڪرڻ لاءِ وڌيڪ وقت طلب ڪرڻ جو فيصلو ڪيو آهي. جڏهن ته پاڪستان کي اهو قرض فيبروري ۽ مارچ جي وچ ۾ ادا ڪرڻو پوندو. اپريل 2022 ۾ وزيراعظم يو اي اي جو دورو ڪيو ۽ هن وڌيڪ قرض گهريو، پر اها درخواست قبول نه ڪئي وئي. وزيراعظم نواز شريف گذريل سال 16 مئي تي گڏيل عرب امارات جو دورو ڪيو هو ۽ متحده عرب امارات جي صدر شيخ محمد بن زيد النهيان سان ملاقات ۾ هن پاڪستان جي عوام ۽ حڪومت جي طرفان تعزيت جو اظهار ڪيو. ان موقعي تي شاهي خاندان جا ميمبر پڻ موجود هئا. وزيراعظم کيس ٻڌايو ته پاڪستاني قوم ڏک جي هن گهڙي ۾ اماراتي ڀائرن سان گڏ بيٺل آهي ۽ هو انهن سان دلي تعزيت ۽ همدردي جو اظهار ڪري ٿو. هن مرحوم جي لاءِ مغفرت جي دعا پڻ ڪئي. ان موقعي تي وزيراعظم چيو ته شيخ خليفي جي لاڏاڻي سان پاڪستان هڪ مخلص دوست ۽ بااعتماد ساٿي کان محروم ٿي ويو آهي. هن ٻنهي ملڪن جي وچ ۾ لاڳاپن کي مضبوط ڪرڻ ۾ اهم ڪردار ادا ڪيو. قوم سندس خدمتن کي هميشه ياد رکندي. هن پاڪستان جي عزم جو اظهار ڪيو ته هو امارات جي ايندڙ نسلن سان گڏ پنهنجي ورثي کي اڳتي وڌائيندو. وزيراعظم صدر شيخ محمد بن زيد النهيان کي نئين ذميواريون سنڀالڻ تي مبارڪباد پڻ ڏني. جنهن ۾ هن ان اميد جو اظهار ڪيو ته صدر ايندڙ سالن ۾ يو اي اي کي ترقي ۽ خوشحالي جي نئين بلندين ڏانهن وٺي ويندو. پاڪستان ۽ متحده عرب امارات جي وچ ۾ لاڳاپا 1971ع ۾ ابوظهبي جي ٺاهه کانپوءِ شروع ٿيا. شيخ زيد بن سلطان النهيان صدر ۽ شيخ مڪتوب بن راشد نائب صدر ۽ وزيراعظم چونڊيو ويو. ان وقت پاڪستان پهريون ملڪ هو جنهن سرڪاري طور تي UAE کي تسليم ڪيو. پاڪستان ۽ متحده عرب امارات جا تمام ويجها واپاري لاڳاپا آهن، جنهن مان ظاهر ٿئي ٿو ته متحده عرب امارات پاڪستان ۾ چوٿون وڏو سيڙپڪاري ڪندڙ ملڪ آهي. ان کان علاوه يو اي اي پاڪستان اسسٽنٽ پروگرام تحت تعليم، صحت، آبي وسيلن ۽ انفراسٽرڪچر جي شعبن ۾ ڪم ڪري رهيو آهي. ان سلسلي ۾ پاڪستان ۾ ٻه وڏيون پلون، 52 اسڪول، 7 اسپتالون ۽ 64 واٽر سپلاءِ اسڪيمون ٺاهيون ويون.2009ع ۾ لاهور ۾ سريلنڪن ڪرڪيٽ ٽيم تي حملي کانپوءِ پاڪستان تي انٽرنيشنل ڪرڪيٽ جا دروازا بند ٿي ويا ۽ پرڏيهي ٽيمن جو پاڪستان اچڻ بند ٿي ويو . هن ڏکئي وقت ۾ UAE پاڪستان جو ساٿ ڏنو ۽ پاڪستان UAE جي راندين جي ميدانن کي پنهنجي هوم گرائونڊ طور استعمال ڪيو. پاڪستان ۽ يو اي اي جي دوستي پراڻي آهي اميد آهي ته وزيراعظم شهباز شريف جي دوري سان لاڳاپا وڌيڪ مضبوط ٿيندا.*
