حفيظ الله نيازي
”قومي سياست جو محور اسٽيبلشمينٽ بمقابله عمران خان“ اڄ ٻئي ڌريون ڊيڊ لاڪ ۾ ڦاٿل آهن. قومي سطح تي، سوال ساڳيو آهي.”سياست جو اُٺ آهي جنهن تي ويهڻو آهي“. ڇا عمران خان کي سياست ڪرڻ لاءِ ڪا جاءِ ملندي؟يا ختم ڪيو ويندو؟اهو الميو آهي ته سياسي پارٽين، قومي ادارن ۾ ورهايل قوم ملڪي مهانگائي جو شڪار آهي. عمران خان سمجهي ٿو ته سندس مقبوليت پنهنجي عروج تي آهي. مان چاهيان ٿو! ڪو سمجهي ته ”اهڙي مقبوليت“ هڪ فريب ۽ فريب آهي. شهرت کي پنهنجي ڀلائي، تقدير ۽ سلامتيءَ جو لائسنس سمجھڻ ان کان به وڏو فريب آهي. ٻئي طرف اسٽيبلشمينٽ جو اهو بي بنياد اعتماد آهي ته خان صاحب جي موت، چند هفتن جي مارجڻ، چڱيءَ ريت ختم ٿيڻ واري آهي.پارٽين جو هڪ ٻئي بابت تاثر نامڪمل آهي، اسٽيبلشمينٽ ۽ عمران ٻنهي لاءِ نقصانڪار آهي.عمران خان جو مونجهارو مڪمل طور سامهون اچڻ لاءِ تيار ناهي. هڪ طرف، منتا تارلي اسٽيبلشمينٽ جي اشرافيه سان رابطي جي ڪوشش ڪئي. ٻئي طرف سوشل ميڊيا ذريعي سندس مداح روڊن تي نڪري آيا آهن.انهن کي مارڻ لاءِ اڀاري رهيا آهن. شهرت جي بخار ۽ ڪوڙ جي استعمال خود فريب کي آسان بڻائي ڇڏيو آهي. هلڪو ڦل سرد، هڪ لمحي اسٽيبلشمينٽ سان مقابلي ۾ مرڻ جو عزم، ٻئي ساهه ۾ اسٽيبلشمينٽ جو عزم مخلص آهي ته عمران خان جيڪو ڪيو ان جو خمیازہ کيس ڀوڳڻو پوندو. اسٽيبلشمينٽ وٽ عمران خان کي پيج تان هٽائڻ جا ڪهڙا آپشن آهن؟ اهڙين ڪيسن ۾ گرفتاري جتي ضمانت نه هجي، نااهلي ڪيس جتي ڏوهه هجي، ڪرپشن جا ڪيس جتي فرار ممڪن هجي. ان حوالي سان عدليه جو ڪردار تمام اهم آهي، تازو ئي اعليٰ سطح تي عدليه جو رخ تبديل ٿي رهيو آهي، اسٽيبلشمينٽ جي پهرين ترجيح فوجي عدالتون آهن، جن ۾ موت جي سزا ۽ عمر قيد ٻنهي جي سزا ممڪن ۽ ممڪن آهي. فوجي عدالتن جي پريزيڊنٽ جواد خواجا جي درخواست تي فيصلو محفوظ رهيو. هوڏانهن چيف جسٽس 5 سالن کانپوءِ وڏي دليري سان جسٽس قاضي فائز کي اهم بينچ جو حصو بڻائي ڇڏيو آهي.
ڪفر ڀڃڻ جي به نيت هئي، ”جيڪڏهن ڪري ته لعنت، جيڪڏهن نه ڪري ته لعنت“، فوجي عدالتن ۾ قاضي فائزيءَ جي شموليت ضروري سمجهي وئي. مون کي پڪ هئي ته قاضي صاحب بينچ مان هليو ويندو ۽ هن ائين ئي ڪيو، فوجي عدالتن جي قيام لاءِ سموريون صلاحيتون، گهربل نتيجن جي 100 سيڪڙو ضمانت جي باوجود، سول سوسائٽي، ميڊيا ۽ وڪيلن کي ان خلاف متحد محاذ ٺاهڻو پوندو. . فوجي عدالتن جو ٽرائل بنا ڪنهن سبب جي عمران جي حق ۾ ٿيندو، خدشو آهي ته جيڪڏهن فوجي عدالتن تي تڪرار وڌيو ته عمران خان جا ڏوهه لڪايا ويندا.
هڪ دفعي عمران خان پنهنجي منطقي انجام تائين پهچڻ وارو هو. ڊسمبر 2021، اهو وقت جڏهن عمران خان پنهنجي غير مقبوليت جي اونهائي ۾ غرق هو، جڏهن نواز شريف مقبوليت جي ستين آسمان تي هو، اهڙي وقت جنرل باجوه ۽ سندس ساٿين عمران خان کي نيڪالي ڏيڻ جو سوچيو هو، نه ته ملڪ جي مفاد ۾. پر سندن ذاتي مفاد ۾ ”پروجيڪٽ باجوه“ ٺهي ويو، جنهن جو اڄ ”پروجيڪٽ باجوا“ ڇا مطلب آهي.جنرل باجوه پنهنجي اڳين روايتن کي سامهون رکندي پنهنجي آخري ساهه تائين قيادت برقرار رکڻ جو امڪان ڏٺو. چونڊيل نمائندن کي گهر موڪلڻ واري ڊگهي مدي واري نگران حڪومت اصل مجرم هئي.
عمران خان کي اقتدار تان هٽائي، نئين حڪومت قائم ڪري کيس گهر موڪلڻ، نگران حڪومت قائم ڪرڻ ته جيئن مستقل اقتدار آخرڪار جنرل باجوه جي پيرن ۾ اچي. جنوري کان مئي 2022 تائين عمران خان کي هر طرح سان صفحي تان هٽائڻ ممڪن هو، جنرل باجوا جي خودغرضي ۽ خراب نيت عمران خان کي ختم ٿيڻ نه ڏيندي.
پهريون ڀيرو هن اهو يقين ڏياريو ته جيستائين عمران خان اقتدار ۾ آهي، تيستائين سندس خلاف سازش جو شڪ نه ٿيندو، آخري گهڙيءَ تائين. ٺڳيو وڃي ته عمران خان انتهائي قدمن کان پاسو ڪري. جنرل فيض موچند ۽ سندس ساٿين پرويز الاهي وغيره کي عمران خان سان گڏ رکيو ويو ته جيئن بي رحميءَ سان قتل ڪيو وڃي. عمران خان شروع کان ئي سمجهي چڪو هو ته سندس خلاف راند جاري آهي. جنرل باجوه کي چيلينج سندس سياست بابت هو. نئين حڪومت کي اپريل ۽ مئي ۾ عمران خلاف ڪارروائي کان روڪڻ جنرل باجوه جو ناقابل معافي ڏوهه آهي. ايجنڊا رڳو عمران خان جي موڪل سان اتحادي حڪومت کي نڪرڻ جو دروازو ڏيکارڻ هو. جڏهن ته عمران خان وزيراعظم هو ته جنرل باجوه اپوزيشن کي بي اعتمادي واري رٿ واپس وٺڻ جي تجويز ڏني هئي. جواب ۾ عمران خان کي اسيمبلي ٽوڙڻي هئي. اميد فقط اها آهي ته نگران حڪومت قائم ٿي سگهي ۽ روزگار جي ضمانت ملي.
مئي جي مهيني ۾ نااهل اتحادي حڪومت پنهنجي سياسي زوال کان پوءِ اسيمبلي ٽوڙڻ لاءِ تيار هئي. عمران خان جو 25 مئي جو لانگ مارچ اڻ ڏٺل مدد ثابت ٿيو، اهڙي طرح حڪومت پيرن تي چڙهڻ کان بچي وئي. جيئن ته اتحادي حڪومت چاهي ٿي ته عمران خان جو حساب ڪتاب جو ڏينهن فوري ۽ تڪڙي هجي، ان ڪري جنرل باجوه هڪ رڪاوٽ بڻيل رهيو.
ان ۾ ڪو شڪ ناهي ته 25 مئي کان اڳ ڪو لانگ مارچ هجي يا ريلي، سپريم ڪورٽ پاران حمزه شهباز جي حڪومت کي ختم ڪرڻ واري آئين ۾ ترميم هجي يا جولاءِ ۽ آگسٽ ۾ ٿيندڙ قومي ۽ صوبائي ضمني چونڊن جا نتيجا، قتل عام. ارشد شريف جو ڪيس هجي يا عمران خان تي قاتلاڻو حملو، راولپنڊي لانگ مارچ هجي يا جنرل عاصم منير جي مقرري کي روڪڻ لاءِ عدالتي سهڪار، قدم قدم تي ناديده قوتن جا نشان هئا. جنهن وقت جنرل باجوه 29 نومبر تي رٽائرڊ ٿيو، عمران خان هڪ عفريت بڻجي چڪو هو.
جنرل عاصم منير جڏهن چارج سنڀالي ته مسئلا جنم وٺي چڪا هئا، اڄ عمران سان ڪيئن ڊيل ڪجي؟ پيارو ملڪ دلدل ۾ ڦاسي پيو آهي. جيڪڏهن پاڪستان کي ڪو نقصان پهتو آهي ته اهو عمران بابت آهي ته هو هڪ تمام خود غرض ۽ انتقامي ماڻهو آهي، جنرل عاصم منير کي هڪ مستحڪم ۽ پائيدار سياسي نظام حڪومت جي وڌيڪ ضرورت آهي. جنرل صاحب! ان لاءِ زميني حقيقتن کي ڍڪڻ کان سواءِ ڪو به ايڪشن پلان مفيد نه ٿيندو، عمران خان سان سندس شرطن تي نه پر پنهنجي شرطن تي پر سمجھاڻي سان ڊيل ڪيو وڃي. هن وقت هو ڊيڊ ائنڊ ۾ ڦاسي پيو آهي، ان معاملي تي اسٽيبلشمينٽ جي شرطن تي ڳالهه ٻولهه ٿيڻ جو امڪان آهي. هوشياري جي غير موجودگيءَ ۾ انڌو ٿي اڳتي وڌندو ته نتيجو نڪرندو ٽين ٽين گوپال.
اداري جو هن آرٽيڪل جي مواد سان متفق هجڻ ضروري ناهي
آرٽيڪل روزاني جنگ جي ٿورن سان پڙهندڙن لاءِ پيش ڪجي ٿو
