ڪراچي (اسٽاف رپورٽر) صوبائي ڪابينا گذريل ڪابينا اجلاس جي تسلسل کي جاري رکندي ڇنڇر ڏينهن وڌيڪ 40 ايجنڊا آئٽمز تي غور ڪيو ۽ اهم فيصلا ڪيا جن ۾ ميڊيڪو ليگل ايڪٽ جي منظوري، اميونائيزيشن ايڪٽ رد ڪرڻ کي ڏوهه قرار ڏيڻ، واٽر پاليسي جي منظوري ۽ اسپتالن جي اپ گريڊيشن سميت اهم فيصلا ڪيا ويا. سنڌ جي وڏي وزير سيد مراد علي شاهه جي صدارت هيٺ وزيراعليٰ هائوس ۾ ڪابينا جو اجلاس ٿيو، جنهن ۾ صوبائي وزيرن، صلاحڪارن، خصوصي معاونن، چيف سيڪريٽري سهيل راجپوت، ايڊووڪيٽ جنرل حسن اڪبر، چيئرمين پي اينڊ ڊي حسن نقوي، سنڌ جي وڏي وزير جو پرنسپل سيڪريٽري فياض جتوئي ۽ ٻين لاڳاپيل آفيسرن شرڪت ڪئي. ڪابينا صحت کاتي جي نون ايجنڊا آئٽمز تي غور ويچار ڪيو ۽ فيصلي موجب اهم بل منظور ڪري اسيمبلي ڏانهن اماڻيا ويا. جنهن ۾ صحت کاتي ڪابينا کي ٻڌايو ته هن وقت سنڌ ۾ طبي خدمتون غير منظم آهن، سروس ڍانچي کان سواءِ، نوڪريءَ جي تفصيل، ايس او پيز/ گائيڊ لائينن، ڪارڪردگي جي انتظام جي فريم ورڪ ۽ ڪارڪردگي جي اهم مسئلن کي منهن ڏيڻ. نتيجي طور، فوجداري انصاف وارو نظام، يعني پوليس ۽ عدليه، پراسيڪيوشن ۽ سزا ٻڌائڻ ۾ مشڪلاتن کي منهن ڏئي رهيا آهن، جيڪي طبي-قانوني خدمتن جي قانوني فريم ورڪ ۾ تڪڙي تبديلين جو مطالبو ڪن ٿا، جن تي مختلف فورمز جهڙوڪ يو اين وومين، قانوني امداد سوسائٽي، ۽ صنفي جرم ۽ انساني حقن واري کاتي پاران خدشن جو اظهار ڪيو ويو آهي. ان ڪري صحت کاتي فيصلو ڪيو آهي ته ميڊيڪو-قانوني نظام کي جديد سائنسي بنيادن تي مضبوط ڪيو وڃي. تجويز ڪيل بل جو مقصد سنڌ ميڊيڪوليگل ڊائريڪٽوريٽ جي قيام ذريعي صوبي جي مختلف صحت جي سهولتن ۾ ان جي انتظاميه، امتحانن ۽ پوسٽ مارٽم جي عمل سميت طبي نظام کي مضبوط ڪرڻ آهي. ڪابينا ايڪٽ جي منظوري ڏئي اسيمبلي ڏانهن موڪلي ڇڏيو. ٽن اسپتالن جي اپ گريڊيشن: ڪابينا کي ٻڌايو ويو ته چلڊرن آف آدم، ڪراچي ۽ صحت کاتي درخواست ڪئي آهي ته ڪابينا ٽن سرڪاري اسپتالن ۾ نفسياتي سهولتون قائم ڪرڻ لاءِ پنجن سالن لاءِ 1.967 بلين رپيا گرانٽ ان ايڊ جي منظوري ڏئي، جن ۾ بيسڪ هيلٿ يونٽ دمبا گوڙ، نيو اربن هيلٿ سينٽر گڊاپ ۽ نيو ڪراچي اربن هيلٿ سينٽر گوڙ شامل آهن. ڪابينا کي ٻڌايو ويو ته ملڪ ۾ آبادي جو وڏو حصو ڪنهن نه ڪنهن قسم جي ذهني بيمارين جو شڪار آهي. بدقسمتيءَ سان هتي نفسيات جي ماهرن ۽ نفسياتي اسپتالن جي کوٽ آهي. پاڪستان ۾ ذهني صحت جي وڏين خرابين جهڙوڪ ڊپريشن، آٽزم، پريشاني ۽ مينيا لاءِ صرف پنج وڏيون نفسياتي اسپتالون آهن. تنهن ڪري ان مسئلي کي نظر ۾ رکندي ٻارن جي آدمشماري لاءِ سنڌ جي صحت کاتي سان ايم او يو تي دستخط ڪيا ويا ته جيئن BHU دمبا گوڙ، نيو اربن هيلٿ سينٽر گڊاپ ۽ نيو ڪراچي اربن هيلٿ سينٽر گوهر آباد ۾ نفسياتي سهولتون فراهم ڪيون وڃن. ڪابينا تجويز جي منظوري ڏئي ڇڏي. ميهڙ اسپتال گمبٽ انسٽيٽيوٽ آف ميڊيڪل سائنسز حوالي صوبائي ڪابينا ميهڙ تعلقي اسپتال کي پنجن سالن لاءِ گمبٽ انسٽيٽيوٽ آف ميڊيڪل سائنسز جي حوالي ڪرڻ جو فيصلو ڪيو ته جيئن ان جي معيار کي بهتر بڻائڻ ۽ ان کي اپ گريڊ ڪري ان جي خدمتن کي بهتر بڻائي سگهجي. زڪوات ۽ عشر واري وزير فياض بٽ ڪابينا کي ٻڌايو ته هن تعلقي اسپتال ميهڙ، ضلعي دادو جو دورو ڪيو ۽ ڏٺو ته ان ۾ وڏي مرمت ۽ ضروري طبي سامان فراهم ڪيو پيو وڃي. فياض بٽ ۽ صحت کاتي تعلقي اسپتال ميهڙ کي گمبٽ انسٽيٽيوٽ جي حوالي ڪرڻ سان گڏ اسپتال جي بحالي ۽ مرمت لاءِ 563 ملين رپين جي بجيٽ پيش ڪئي. ڪابينا غور ويچار کانپوءِ علائقي جي عوام جي بهتري لاءِ اسپتال کي ايندڙ 10 سالن لاءِ گمبٽ انسٽيٽيوٽ جي حوالي ڪرڻ جو فيصلو ڪيو. پي پي ايڇ آءِ ۽ صحت کاتي جي وچ ۾ ايم او يو: ڪابينا کي ٻڌايو ويو ته پي پي ايڇ آءِ پي پي ايڇ آءِ ۽ صحت کاتي جي وچ ۾ ايم او يو جي تجديد جي درخواست ڪئي آهي. PPHI کي 1380 صحت جون سهولتون ڏنيون ويون، جن مان PPHI 1242 HFS جو انتظام سنڀاليو. ٻيون 138 صحت جون سهولتون پي پي ايڇ آءِ پاران فنڊن جي عدم دستيابي سبب هٿ نه ڪيون ويون. هن وقت PPHI سنڌ ۾ 1242 HFS جو انتظام ڪري رهي آهي. ان کان علاوه، صحت کاتي موجوده ايم او يو جي مختلف ضميمن تي دستخط ڪندي 89 HFS PPHI جي حوالي ڪيا آهن. انهن ۾ لاڙڪاڻي ضلعي ۾ 8 ايڇ ايف، ايسٽ ڪراچي ۾ 5، ملير ۾ 34، ڄامشورو ۾ 23 ۽ مختلف ضلعن ۾ 19 ايڇ سيز شامل آهن. جيئن ته 1242 HFS جو موجوده ايم او يو 5 ڊسمبر 2023 تي ختم ٿي رهيو آهي، PPHI هاڻي هڪ ايم او يو تيار ڪيو آهي جنهن ۾ 1331 (1242+89) HFS جي فهرست شامل آهي. پي پي ايڇ آءِ ايم او يو جي مسودي ۾ تيز رفتار ايڪشن پلان (AAP) جا انتظامي ۽ مالياتي پهلو پڻ شامل ڪيا آهن. ڪابينا وڌيڪ پنجن سالن لاءِ ايم او يو جي تجديد ڪئي، جيڪا ڊسمبر 2023ع ۾ ختم ٿي رهي آهي، ۽ 16,906 ملين رپين جي پڻ منظوري ڏني وئي. اميونائيزيشن ايڪٽ: سنڌ اميونائيزيشن اينڊ ايپيڊيمڪ ڪنٽرول ايڪٽ 2023 جو بنيادي مقصد صوبي ۾ اميونائيزيشن ۽ ويڪسينيشن ذريعي وبائي مرضن جي روڪٿام ۽ ڪنٽرول لاءِ قانون ٺاهڻ آهي. ايڪٽ تحت، والدين يا سرپرست انهن کي ويڪسينيشن حاصل ڪرڻ جا ذميوار آهن ته اهي فراهم ڪيل شيڊول مطابق وقت تي ويڪسينيشن سينٽر تي آڻين. جيڪڏهن ڪو به والدين يا سرپرست هن ايڪٽ جي شقن جي خلاف ورزي ڪري ٿو، مقامي اٿارٽي اهڙي شخص، والدين يا سرپرست تي هڪ نوٽيس جاري ڪندي جنهن کي هن جي تعميل ڪرڻ جي ضرورت آهي. جيڪڏهن نوٽيس ان جي والدين يا سرپرست کي ڏنو ويو آهي ۽ ان جي تعميل نه ڪئي وئي آهي، مقامي اٿارٽي ان کان پوءِ فرسٽ ڪلاس جي مئجسٽريٽ کي رپورٽ ڪندي جيڪا تعميل نه ڪرڻ جي صورت ۾ ايڪٽ تحت ڏنل سزا لاءِ، ڪابينا ان بل جي منظوري ڏيندي ان کي ڪابينا ڏانهن موڪليو.
