اسلام آباد(رپورٽ اياز مهر)گڏيل قومن جي ٻارن واري فنڊ (يونيسيف) اڱاري تي خبردار ڪيو آهي ته گذريل سال جي تباهي واري ٻوڏ کانپوءِ هڪ ڪروڙ کان وڌيڪ ٻوڏ متاثرين، جن ۾ ٻار به شامل آهن، اڃا تائين پيئڻ جي صاف پاڻي تائين رسائي کان محروم آهن. قدرتي آفتن جي خطرن جي مانيٽرنگ ۽ ماڊلنگ ڪندڙ فرم RMS جي مطابق 2022 جي تباهي واري ٻوڏ ڏهين مهانگي ڪلائيميٽ چينج واري آفت هئي، جنهن گذريل ڏهاڪي دوران هن قوم کي متاثر ڪيو. ٻوڏ ملڪ کي اندازي مطابق 3 بلين ڊالر جو نقصان پهچايو، 1,700 کان وڌيڪ موت جو سبب بڻي ۽ 80 لک ماڻهو بي گهر ٿيا.بيان ۾ يونيسيف چيو آهي ته پيئڻ جي صاف پاڻي کان محروم، ٻوڏ متاثر علائقن ۾ خاندانن وٽ “ممڪنه طور تي بيماريون پکيڙڻ وارو پاڻي” پيئڻ ۽ استعمال ڪرڻ کان سواء ٻيو ڪو رستو ناهي. ”ٻوڏ کان اڳ، ملڪ جي 92 سيڪڙو آبادي کي واٽر سپلاءِ واري پيئڻ جي پاڻي جي فراهمي جي نظام جي سهولت باوجود، صرف 36 سيڪڙو پاڻي استعمال لاءِ محفوظ سمجهيو ويندو هو. “سيلاب متاثر علائقن ۾ پاڻي جي سسٽم کي تمام گهڻو نقصان پهچايو، 54 لک کان وڌيڪ ماڻهن کي مجبور ڪيو، جن ۾ 2.25 لک ٻارن شامل آهن، جيڪي دُٻن ۽ کوهن جي آلوده پاڻي پيئڻ تي مجبور آهن. پاڪستان ۾ يونيسيف جي نمائندي عبدالله فاديل چيو ته پيئڻ جو صاف پاڻي ”بنيادي انساني حق“ آهي ۽ ڪو امتياز نه آهي، هن وڌيڪ چيو ته ملڪ ۾ لکين ٻار روزانو ”آلوده پاڻي مان پيدا ٿيندڙ بيمارين، جن کي روڪي سگهجي ٿو نامناسب غذائيت سبب بيمارين سان وڙهن ٿا ۽ ڪيترائي زندگي جي جنگ هارائين ٿا“. ”اسان کي پنهنجي ڊونرز جي مسلسل مدد جي ضرورت آهي ته جيئن صاف پاڻي مهيا ڪري، ٽوائليٽ ٺاهي ۽ انهن ٻارن ۽ خاندانن کي صفائي جون اهم سهولتون فراهم ڪري سگهون، جن کي انهن جي تمام گهڻي ضرورت آهي،“ يونيسيف خبردار ڪيو آهي ته پيئڻ جي صاف پاڻي ۽ ٽوائلٽس جي کوٽ، ڪمزور خاندانن جو بيٺل پاڻي جي لاشن جي مسلسل ويجهڙائيءَ سان پاڻي جي پيدا ٿيندڙ بيمارين جهڙوڪ ڪالرا، دستن، ڊينگي ۽ مليريا جي وڏي پئماني تي پکڙجڻ ۾ مدد ملي رهي آهي. ”ساڳئي وقت، ٻوڏ متاثر علائقن ۾ ٽوائلٽس جي کوٽ غير متناسب طور تي 14 سيڪڙو ٻارن، نوجوان ڇوڪرين ۽ عورتن کي متاثر ڪري رهي آهي، جن کي ٻاهر نڪرڻ وقت شرم ۽ نقصان جو وڌيڪ خطرو هوندو آهي. يونيسيف غير محفوظ پاڻي ۽ ناقص صفائي سٿرائي کي ملڪ ۾ غذائي کوٽ جي اهم سببن جو ذڪر ڪندي چيو ته ان جو تعلق پاڪستان ۾ ”سڀني ٻارن جي موت جو اڌ“ سان آهي. “ٻوڏ کان متاثر علائقن ۾، 1.5 ملين کان وڌيڪ ڇوڪرا ۽ ڇوڪريون اڳ ۾ ئي سخت غذائيت جو شڪار آهن. اهو نوٽ ڪيو ويو آهي ته ٻوڏ جي ڇهن مهينن کان پوء، 9.6 ملين کان وڌيڪ ٻارن کي اڃا تائين “ضروري سماجي خدمتن” تائين رسائي جي ضرورت آهي. ”يونيسيف جي موجوده اپيل 173.5 ملين ڊالر جي مدد فراهم ڪرڻ لاءِ ٻوڏ کان متاثر عورتن ۽ ٻارن کي زندگي بچائڻ واري مدد فراهم ڪرڻ لاءِ 50 سيڪڙو کان به گهٽ فنڊ جاري ٿيا آهن“ “اهو ضروري آهي ته پاڪستان ۾ ٻارن جي آوازن ۽ ضرورتن کي هر قيمت تي اوليت ڏني وڃي ۽ ٻارن کي ٻوڏ کان پوءِ جي بحالي ۽ لچڪدار منصوبن ۾ مرڪزي حيثيت ملڻ گهرجي”. يونيسيف حڪومت، ڊونرز ۽ ان جي ڀائيوارن تي زور ڀريو ته پيئڻ جي صاف پاڻي ۽ ٽوائلٽس تائين رسائي بحال ڪرڻ لاءِ وسيلا مختص ڪن ۽ موسمياتي لچڪدار پيئڻ جي پاڻي جي فراهمي جي سهولتن ۽ قابل تجديد ٽيڪنالاجيز جهڙوڪ سولر پمپنگ سسٽم جي استعمال ۾ سيڙپڪاري ڪن.
